Sto lat w
nowożytnej historii to ogrom czasu i wydarzeń. Polskie Towarzystwo Geologiczne
w owym czasie podejmowało wiele inicjatyw: od zintegrowania środowiska
geologów, przez organizację życia naukowego i upowszechnianie wiedzy o budowie
geologicznej Polski, po wysuwanie postulatów do władz państwowych o właściwe
miejsce geologii w edukacji powszechnej.
Zadania stojące
przed nowo powołanym towarzystwem były trudne i wymagały sprawnej organizacji.
Podkreślenia wymaga fakt, że integracji wymagało środowisko wywodzące się
z ośrodków naukowych funkcjonujących w trzech różnych organizmach państwowych.
Pozytywnym
aspektem tego stanu rzeczy był niewątpliwie ogromny potencjał drzemiący
w zasobach ludzkich. W okresie rozbiorów Polacy jako geolodzy mieli okazję
zdobywać doświadczenie w wielu rejonach Świata i przy różnych przedsięwzięciach
związanych głównie
z poszukiwaniem i eksploatacją złóż. Szczególnie zasłużyli się oni w badaniach
i odkryciach na Dalekim Wschodzie.
Atrybuty te były bardzo istotne w budowaniu potencjału gospodarczego
odrodzonej Polski.
Pomysł powołania do życia Polskiego Towarzystwa Geologicznego narodził się niedługo po odrodzeniu się państwa polskiego. Orędownikami tej inicjatywy byli wybitni geolodzy tamtego okresu z profesorem Władysławem Szajnochą na czele.
Pierwsze spotkanie, na którym nakreślono ramy przyszłego zrzeszenia geologów odbyło się 14 marca 1920 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim. Oprócz wspomnianego profesora W. Szajnochy udział w nim wzięli m. in. profesor Józef Grzybowski, dr Wiktor Kuźniar, dr Jan Nowak i dr Władysław Żelechowski. Niestety działania zmierzające do powołania Towarzystwa przerwane zostały zawieruchą wojenną w 1920 r. Ostatecznie Polskie Towarzystwo Geologiczne ukonstytuowało się 24 kwietnia 1921 r.
w Gabinecie Geologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uchwalony został pierwszy Statut PTG, na prezesa wybrano profesora Władysława Szajnochę, a wiceprezesem został dr Jan Nowak. W skład Zarządu Towarzystwa oprócz geologów krakowskich weszli również znani geologowie z Lwowa, Warszawy, Wilna i Poznania, co obrazuje lokalizację głównych ośrodków naukowych w ówczesnej Polsce.
Rafał Sikora