Odszedł doc. Stefan Cwojdziński

dr hab. doc. Stefan Cwojdziński (1947-2024)

Z żalem informujemy, że w dniu 30 marca 2024 r. odszedł dr hab. doc. Stefan Cwojdziński (1947-2014).

Stefan Cwojdziński był specjalistą w zakresie kartografii geologicznej i geotektoniki.

Był wieloletnim, aktywnym członkiem Polskiego Towarzystwa Geologicznego, pracownikiem i emerytowanym docentem Państwowego Instytutu Geologicznego-PIB.

W latach 1988-2000 piastował funkcję kierownika, a następnie dyrektora Oddziału Dolnośląskiego PIG-PIB.

Stefan Cwojdziński był postacią wyrazistą o ugruntowanych poglądach, a przede wszystkim był pasjonatem i badaczem geologii. Popularyzował ją poprzez liczne opracowania kartograficzne, złożowe, naukowe i podejmując inicjatywy geoturystyczne. Nie sposób wyliczyć wszystkie opracowania, publikacje i prezentacje jakie były efektem jego prac i badań. Bez wątpienia jest to bardzo bogaty dorobek, z którego mogą korzystać kolejne pokolenia geologów. Ich autor był tego świadomy i życzliwie podchodził do osób chcących zgłębiać problemy geologiczne.

Od zawsze związany był z Wrocławiem, gdzie w 1970 r. ukończył studia geologiczne na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego w specjalizacji geologii stratygraficzno-poszukiwawczej na podstawie pracy magisterskiej „Zdjęcie geologiczne okolic Zgorzelca”, którą wykonał pod kierunkiem profesora Józefa Oberca.

Jeszcze w tym samy roku rozpoczął prace w Samodzielnej Pracowni Zdjęć Geologicznych Oddziału Dolnośląskiego Instytutu Geologicznego we Wrocławiu. W trakcie kariery zawodowej wykonywał prace kartograficzne na terenie Sudetów (SMGS w skali 1:25 000; SMGP w kali 1:50 000) i złożowe oraz rozwijał pasję naukową publikując swoje badania i zdobywając kolejne stopnie naukowe. Zajmował się też zagadnieniami regionalnymi m. in. tektoniczno-płytową syntezą rozwoju waryscydów w południowo-zachodniej Polsce i tektoniczno-płytową ewolucją Polski. Wysunął propozycję by sudecki kompleks skał zasadowo-ultrazasadowych uznać za kompleks ofiolitowy.

Jego praca naukowa oparta o zdobyte w terenie materiały zaowocowała w 1981 r. doktoratem pod opieką Leszka Sawickiego pt.: “Ewolucja makroenklaw na tle intruzyjnej i postintruzyjnej tektoniki kłodzko-złotostockiego masywu granitoidowego”, który obronił w Oddziale Dolnośląskim IG.

W latach 1984-1986 brał udział w Dwustronnej Polsko-Mongolskiej Ekspedycji Geologicznej, podczas której był kierownikiem zespołu geologiczno-kartograficznego na Pustyni Gobi badającego masyw syenitów alkalicznych Ługijn-goł, w tym wystąpienia żył karbonatytowych zasobnych w pierwiastki ziem rzadkich.  Jeszcze w 1986 r. zaangażowany został do prac na terenie Algierii w grupie rozpoznającej skały karbonatytowe (Sahara – rejon Ihouhauene w bloku In Ouzzal).

Badał teorię ekspansji Ziemi i był cenionym jej orędownikiem na świecie – m. in. sformułował tezę o stopniowym wypłaszczaniu litosfery kontynentalnej pod wpływem rozszerzania się Ziemi, organizował konferencje naukowe i recenzował prace poświęcone tej teorii. Dokonania na polu ekspansji Ziemi zaowocowały monografią “The tectonic structure of the continental lithosphere considered in the light of the expanding Earth theory – a proposal of a new interpretation of deep seismic data” i przyznanym na jej podstawie stopniem doktora habilitowanego.

Żegnamy Kolegę i zasłużonego badacza geologii Sudetów i Dolnego Ślaska. Jego odejście jest niepowetowaną stratą dla środowiska geologów i świata nauki.

Rodzinie i bliskim Stefana składamy kondolencje.

Zarząd Główny i członkowie PTGeol